BOLU KIZILCIK TARHANASI
Tescil No: 252
Tescil Tarihi: 01.12.2017
Başvuru No: C2017/080
Başvuru Tarihi: 14.07.2017
Coğrafi İşaretin Adı: Bolu Kızılcık Tarhanası
Ürün / Ürün Grubu: Tarhana / Yemekler ve çorbalar Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç işareti
Tescil Ettiren: Bolu Elişi Hatıraları Derneği İktisadi İşletmesi
Tescil Ettirenin Adresi: Aktaş Mah. İzzet Baysal Cad. No:110/1 Saraçhane Camii Yanı Merkez BOLU
Coğrafi Sınır: Bolu
Kullanım Biçimi: Coğrafi işaretin adı tek başına ya da marka ile birlikte kullanılabilir.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Bolu Kızılcık Tarhanası; Bolu da yetişen kızılcık meyvesinin püresi, sert-kırmızı ekmeklik buğday unu ve yemeklik iyotlu tuzun belli oranlarda karıştırılıp yoğrulması ile üretilen üründür. Bolu Kızılcık Tarhanası yörede yaşayan insanların kültürel birikimi ile bugünlere taşınan yöre adı ile bilinirlik kazanmış dayanıklı bir üründür. Bolu Kızılcık Tarhanasının üretiminde yörede yetişen Cornaceae familyasından Cornus Mascula kızılcık meyvesi kullanılmalıdır. Ürün rengi, pembe
Üretim Metodu:
a- Çekirdek çıkarma ve püreye işleme: Bolu İli sınırları içerisinde her yıl Ağustos ayının sonuna doğru oluşmaya başlayan kızılcık meyveleri Eylül ayında tam olgunluğa erişir ve koyu kırmızı renge bürünür. Bu ayda toplanan taze kızılcık meyvelerinin öncelikle çekirdekleri çekirdek çıkarma makinesinden geçirilerek çıkarılır. Çekirdeğin çıkarılmasıyla aynı makinede kızılcık meyveleri kızılcık püresine işlenir.
b- Kızılcık Tarhanası karışımının hazırlanması: Çekirdeği çıkartılmış kızılcık püresi sert kırmızı ekmeklik buğday unu ile birebir oranında karıştırılmalı ve sonra karışıma %4 oranında yemeklik iyotlu tuz ilave edilmelidir.
c- Hamur mikserinde yoğurma: Hazırlanan karışımın homojen şekilde yoğurulması için hamur mikserinde tüm bileşenler yoğurulmalıdır.
d- Kızılcık Tarhanası hamurunun serilmesi: Yaklaşık olarak 25 gramlık porsiyonlar halinde parçalara ayrılan kızılcık tarhanası hamurları bez bir zemin üzerine serilmelidir.
e- Ön kurutma: Küçük parçalar halinde serilen kızılcık tarhanası hamuru yaklaşık 24 saat ön kurutmaya bırakılmalıdır. Bu safhada herhangi bir modern kurutma tekniği kullanılmaz. Tarhana hamuru oda sıcaklığında (yaklaşık 23 °C), %60-70 nem ve güneşsiz kapalı ortamda çarşaflık şeklinde adlandırılan bez zemin üzerinde bekletilerek kurutulmalıdır.
f- Elekten geçirme: Yaklaşık 24 saatlik ön kurutmadan sonra kızılcık tarhanası hamur parçaları daha küçük boyutlara indirgemek amacıyla 3 mm lik tel elekten geçirilmelidir.
g- Son kurutma: Elekten geçirilen yarı kurumuş tarhanalar yine ön kurutma safhasında olduğu gibi oda sıcaklığında (yaklaşık 23 °C), %60-70 nem ve güneşsiz kapalı ortamda bez zemin üzerinde 6- 7 gün kurutulur. 3 Kızılcık Tarhanasının kızılcık meyvesinden kaynaklanan pembe-kırmızı rengine yakın olabilmesi için güneş almayan bir ortamda kurutulması gereklidir.
h- Ambalajlama: Kurutulmuş Bolu Kızılcık Tarhanası bez torbalarda ambalajlanarak serin bir ortamda (yaklaşık 15 °C) muhafaza edilmelidir. Kullanılan bez torba ambalajlar %100 pamuklu kumaştan yapılmış olmalıdır. Bez torba ambalaj, ürünün hava almasını sağlamalıdır. Bezin dokuma sıklığı herhangi bir haşere, böcek geçişine izin vermeyecek sıklıkta olmalıdır. Bez kumaş ürünün nemlenmesini önleyebilmeli ve ürünü güneş ışınlarından koruyabilir nitelikte olmalıdır.
Kurutma tezgâhının özelliği; 2×4 m (en x boy) ebatlarındaki ahşap kurutma tezgâhı, beyaz kumaş bez ile kaplanmış olmalıdır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Bolu Kızılcık Tarhanası yöre adı ile bilinirlik kazanmış çok özel bir üründür. Ayrıca kültürel birikimle günümüze kadar ulaşmış önemli bir gıda maddesidir. Ürünün, üretim metodundaki tüm işlem basamakları önemli olmakla birlikte özellikle ön ve son kurutma işlem basamakları ürünün rengini kazanması bakımından önemlidir. Bu sebeple yöredeki ilgili üreticilerin deneyim ve ustalıkları, ürünün varlığını sürdürmesinde esastır.