Tescil No: 580

Tescil Tarihi: 27.10.2020

Başvuru No: C2019/031

 Başvuru Tarihi: 13.03.2019

Coğrafi İşaretin Adı: Düzce Kestane Kabağı

Ürün / Ürün Grubu: Kestane Kabağı / İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar

Coğrafi İşaretin Türü: Menşe adı

Tescil Ettiren: Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü

Coğrafi Sınırı: Düzce ili merkez, Gölyaka ve Çilimli ilçeleri

Kullanım Biçimi: Düzce Kestane Kabağı ibaresi ve menşe adı amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Düzce Kestane Kabağı ibaresi ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:

Düzce Kestane Kabağı, Cucurbita maxima türü Arıcan 97 çeşididir. Kuru madde oranının %14-16 oranında olduğu bu çeşit, Düzce yöresine uyum göstermiş ve yüksek verim kabiliyetine sahiptir. Düzce Kestane Kabağı sert kabukludur. Meyve yuvarlak, hafif basık biçimli ve derin dilimlidir. Kabuk rengi koyu beyazımsı ve gri, meyve etli ve turuncu renktedir. Sapları oldukça büyük, odunsu ve köşelidir. Ayrıca meyvenin sap ve dip tarafından az çok bir çukurluk meydana gelir. Meyve ağırlığı ortalama 5-25 kg arasındadır. Düzce Kestane Kabağı morfolojik özellikleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimlerinde görülen nemli ve fazla sert olmayan iklimin etkisi altında olan Düzce, Karadeniz ikliminin yanı sıra Akdeniz ve karasal iklim arası geçiş özelliği gösterir. Yıllık sıcaklık ortalaması 13,0 °C’dir. Yıllık ortalama en yüksek sıcaklık 19,2°C, yıllık ortalama en düşük sıcaklık ise 8,4 C°’dir. Yıllık toplam yağışların ortalaması 823,7 kg/m²’dir. (Kış %32, sonbahar %26, ilkbahar %23, yaz %19) Ortalama nispi nem %75’dir. Düzce’nin sahip olduğu nemli ve sert olmayan iklim yapısı, kestane kabağı için özel olan en uygun fotosentez sıcaklık ve nem koşullarını oluşturur. Nemli hava, bitkinin fazla buharlaşma ile su kaybetmesine engel olarak kuru madde miktarını arttırır. Düzce, iklim özellikleri ve toprak yapısı itibarı ile doğal bitki örtüsü açısından zengin ve verimli tarım topraklarının yer aldığı bir çöküntü ovasıdır. Düzce ovası her çeşit tarıma uygun nitelikte alüvyonlu topraklardan oluşur. Organik ve mineral maddelerce zengin topraklarda en iyi mahsulünün alınabildiği kestane kabağı yetiştiriciliğinde, Düzce ilinin iklim koşulları ve toprak nitelikleri kestane kabağının ihtiyaç duyduğu elverişli ortamları oluşturarak yüksek verim ve kalitede kestane kabaklarının üretilmesine imkân sağlar. Coğrafi alanın iklim koşulları ve organik ve mineral maddelerce zengin toprak yapısı nedeniyle Düzce Kestane Kabağı, sulamaya ihtiyaç duyulmadan yetiştirilir. Tüm bu koşullar Düzce Kestane Kabağının kuru madde oranının diğer bölgelerde yetiştirilen kabaklara oranla yüksek olmasını sağlar. Kuru madde miktarının yüksek olması meyve kabuklarının sertliğini ve kalınlığını arttırır, bu durum dayanıklılığı arttırarak raf ömrünü de uzatır. İl genelinde ‘Kabak Festivali’ ve ‘Düzce Kabağı Lezzet Şenliği’ adı altında etkinlikler düzenlenmektedir.

Üretim Metodu:

Toprak Hazırlığı

Ekim yapılacak tarla sonbaharda pullukla derin olarak sürülür. Çiftlik gübresi kullanılacaksa sonbaharda kullanılır ve toprağa karıştırılır. Kışı sürülmüş olarak geçiren toprak ilkbaharda ekimden diskaro ve kazayağı gibi toprak işleme aletleriyle ikilenir. Toprağın havalanması bakımından bir iki gün beklenmeli daha sonra tırmık çekilerek tarla düzenlenerek tohum yatağı hazırlanır.

Gübreleme Toprak tahlili sonuçlarına göre gübreleme programı yürütülür. Kabak ekilecek tarlaya sonbaharda dekara 2- 3 ton hesabıyla iyi vasıflı yanmış ahır gübresi düzgün bir şekilde saçılır. Temel gübreleme ilkbaharda ekimden birkaç gün önce tarlanın tamamına yapılmalıdır. Eğer başka şekilde tavsiye edilmemişse ekimden önce 15 15 15 (üç onbeş) kompoze gübresinden dekara 35 kg ve TSP (%42-44) gübresinden dekara 10 kg hesap edilerek gübreleme yapılmalıdır. Ekim öncesi gübreleme, kullanım kolaylığı bakımından kombine buğday ekim mibzeri ile atılabilir.

Ekimden 3-6 hafta sonra amonyum nitrat (%26) gübresinden dekara 15 kg ve potasyum sülfat (%50-53) gübresinden 10 kg hesap edilen gübre kökten 20 cm uzağa serpme şeklinde uygulanır ve karıştırılır. Ocak etrafına gübre serpilirken bitkiye değmemesi için özen gösterilmelidir. Çiçeklenmenin gecikmesine neden olacağından fazla azotlu gübre kullanmaktan kaçmak gerekir. Geniş yapraklara sahip kestane kabağı üreticiliğinde yaprak gübrelemesi verim ve kalite için önemlidir. Çiçeklenme öncesi ilk yaprak gübresi uygulanır. 10 gün sonra ikinci defa tekrarlanır. Yaprak gübrelerinin içine hastalık ve zararlılara karşı kullanılan ilaçlarda karıştırılabilir. Bu işlemler bitkiler kol atıp tarlayı kapatmadan önce bitirilir.

Ekim Zamanı

Kestane kabağı bitkisi soğuktan etkilenir. Bu nedenle kabak tohumlarının normal bir çimlenme gösterebilmesi için, ilkbaharda don tehlikesi kalktıktan sonra, topraktaki sıcaklığının 11 – 12 C°’yi bulduğu dönemde ekilmelidir. Normal koşullarda, nisan ayı başı ile mayıs ayı başına kadar olan dönemde ekim yapılır.

Bitki Ekim Sıklığı

Düzce Kestane Kabağı ekimi sıraya veya ocak şeklinde yapılır. Ocak şeklinde ekimde, ocaklar 3m x 2,5m, 3m x 2m veya 2m x 2m sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinde açılmalıdır. Dekarda 180-270 bitki bulunacak şekilde ocaklar açılır. Her ocakta 3-4 tohum bulunacak şekilde dekara 200-300 g tohum atılır. Bitkiler 5-6 yapraklı olduğunda seyreltme ile her ocakta bir adet bitki bırakılır. Yetiştiricilikte sıraya mibzerle ekim tavsiye edilmekte olup, sıra arası 2,80 cm x 1-1,50 cm olacak şekilde ekim yapılır. Mibzerle ekimde sıra arası 40-50 cm olacak şekilde ekim yapılır. Tohumlar çimlenip 2-3 yaprak halini aldıktan sonra seyreltme işlemi yapılır.

Ekim ve Derinliği

Ekim mutlaka tavlı toprağa yapılır. Ekim derinliği 2-5 cm kadardır. Ağır topraklarda ekim derinliği 2 cm olarak seçilirken, hafif topraklarda 5 cm derinliğe kadar ekim yapılabilir. Hiçbir şekilde 6 cm den daha derin ekim yapılmaz.

Çapalama

Kabak yetiştiriciliğinde çapa önemlidir. Çapa, boğaz doldurma, toprağın havalandırılması ve yabancı otlarla mücadelede gereklidir. Çıkıştan 10-15 gün sonra ilk çapalama işlemi yapılır. İlk çapadan iki hafta sonra ikinci çapalama yapılır.

Sulama

Düzce Kestane Kabağı yetiştiriciliği sulama yapılmadan gerçekleştirilir. Ancak kurak mevsimlerde ve kurak tarlalarda kabak meyveleri görüldüğünde 1 sulama, ilk sulamadan 2-3 hafta kadar sonra 1 sulama daha yapılabilir.

Yabancı Ot Mücadelesi

Kestane kabağı bitkileri tarla çevresindeki yabancı otlardan da etkilenir. Kestane kabağı bitkileri izin verdiği sürece traktörlerle daha sonra da elle tarlalar sık olarak çapalanmalı, özellikle tarla kenarındaki otlar yok edilmelidir.

Hastalık Ve Zararlılarla Mücadele

En sık görülen kestane kabağı zararlıları, yaprakların ve yeni sürgünlerin özsuyunu emerek zarar veren yaprak bitleri (Aphis spp.), yaprak pireleri (Cicadelliadae) ve tripsler (Thripidae), mildiyö ile meyvelere tarlada veya ambarda yiyerek zarar veren tarla fareleridir. Yaprak bitleri ve trips gibi zararlılar aynı zamanda virüs hastalıklarını taşır ve yayarlar. Bu zararlılara karşı ilaçla mücadele yapılmalıdır. Ayrıca küllenme hastalığına karşı ilk belirtiler görüldüğünde kükürtlü ilaçlarla, mildiyö hastalığına karşı ise ilk belirtiler görüldüğünde ruhsatlı ilaçlarla mücadele yapılmalıdır.

Hasat ve Harman

Kestane kabağı hasadında bitkilerin tamamen kuruyup meyvelerin ortaya çıkması beklenir. Kabak meyvelerinin tamamen olgunlaştığı anlaşıldıktan sonra uzun süre tarlada bekletilmez, soğuklar başlamadan hasat edilerek ambarlara taşınır.

Muhafaza

Hasat sonrasında kestane kabakları nem almayan depolarda uzun süre (5-6 ay) saklanabilir. Direkt güneşe maruz kalan açık depolar bozulmaya neden olacağından tercih edilmez. Depolama için en uygun sıcaklık 10-12 C° ve en uygun nem %50-70’tir.

Pazara Sunma

Hasat edilen Düzce Kestane Kabakları pazara kesilmeden, dilimlenmiş veya kabukları soyulmuş, paketlenmiş olarak sunulur.

Denetleme:

Düzce Kestane Kabağının denetimleri, Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün koordinasyonunda; Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Düzce Ziraat Odası ve Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesinden görevlendirilen, uzman en az üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetim mercii denetimlerini yılda bir kez düzenli olarak, ihtiyaç duyduğu ve/veya şikâyet halinde her zaman gerçekleştirir. Denetim mercii; Düzce Kestane Kabağının üretim metodunda belirtilen özelliklere uygun olarak üretildiğini kontrol ve takip eder. Denetim mercii, her yıl hasat döneminde bir defa toplanır, coğrafi işarete konu üretim alanlarından numune toplayarak test ve gözlemlerini raporlar. Denetime ilişkin raporlar Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna her yıl düzenli olarak gönderilir.

Denetimlerde;

• Tohumun yetkili tohumluk bayilerinden temin edilen sertifikalı Arıcan-97 kestane kabağı tohumu olduğuna dair belgeler,
• Düzce Kestane Kabağının belirlenmiş coğrafi sınırlar içerisinde üretilip üretilmediği
• Üretim metodunda belirtilmiş olan ekim mesafeleri dikkate alınmış olması,
• Düzce Kestane Kabağının, tescilde belirtilen tanım ve ayırt edici özelliklere uygunluğu,
• Coğrafi işaret amblem kullanımının uygunluğu,
• Depolama koşullarının uygunluğu kontrolleri yapılır

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.